موسیقی بلوز چیست ؟
بلوز گونه موسیقی سازی و آوازی است که ریشه در آوازهای مذهبی و آوازهای کار و فریادها و همخوانیهایسیاهان آمریکا دارد و اصل آن به فرهنگ و موسیقی غرب آفریقا میرسد.علت اینکه این سبک به بلوز معروف شد این بود که پیشگامان این سبک ( بردههای سیاه) با غم این موسیقی را اجرا میکردند و Blue در زبان انگلیسی به معنای غم نیز میباشد، برخی از صاحبان نظر بر این نکته اعتقاد دارند که نحوه شیوع این سبک در آمریکا بر میگردد به زمان برده داری و مزارع پنبه در کشور آمریکا که در آن دوره برده های آفریقای در هنگام کار در مزارع با خواندن شعرهایی بعضاً ریتمیک و موزون به همراه پاسخ و تکرار توسط دیگر کارگران اقدام به ایجاد شوق و نظم در کار برداشت می نمودند.
اغلب گفته میشود که موسیقی Jazz جز تنها شکل هنری است که در آمریکا بوجود آمده، با این حال موسیقی Blues بلوز درست پابهپای آن پیشرفته رفته است. در واقع این دو سبک شباهتهای زیادی با یکدیگر دارند. هر دو بوسیله سیاهپوستان آمریکا و در جنوب ایالات متحده، در نیمه دوم قرن ۱۹ پدید آمدهاند و سپس در دهههای اوایل قرن ۲۰ به مناطق دیگر گسترش یافتهاند؛ هر دو دارای نت غمگین بلو هستند که از تغییر شکل یک نت خاص به ربع پرده یا نیم پرده بوجود میآید و هر دو از اصل بداهه نوازی بهره میگیرند. بلوز و جز هر دو تاثیرات زیادی بر موسیقی پاپ در آمریکا داشتهاند و در واقع بسیاری از عناصر کلیدی در موسیقی پاپ، سول، ریتم اند بلوز و راک اند رول ریشه در موسیقی بلوز دارند. مطالعه و بررسی دقیق این سبک، سهم زیادی در فهم بیشتر دیگر سبکها خواهد داشت. گرچه هیچگاه بلوز در لیست پرفروشترینها قرار نگرفت، اما با این حال همیشه بطور جدی نه تنها در کنسرتها و فستیوالها در سراسر ایالات متحده، بلکه در همه جای زندگی روزمره حضور آن احساس میشود.
سبک بلوز دقیقا چیست؟
به گفته آهنگساز و خواننده مشهور، ویلی دیکسون، در حقیقت بلوز واقعیتهای زندگی است. نگاهی به گذشته و به زادگاه سبک بلوز منظور دیکسون را روشنتر میسازد.
تاریخچه بلوز
این سبک هنری، ریشه در سختیها و مشکلات سیاهان آمریکا دارد. بین سالهای ۱۶۱۹ و ۱۸۰۸ هزاران نفر از مردم غرب آفریقا که بیشترشان از قبایل: ارادا، داهومی و فالانی بودند، به زور اسلحه دستگیر، و با بیرحمی تمام بعنوان برده به آمریکا آورده شدند. آنها در حراجیها در معرض فروش قرار گرفتند و سپس روانه مزارع و کشتزارها شدند و به کار طاقت فرسا از طلوع تا غروب آفتاب وادار شدند؛ در حالیکه به انسانیتشان هیچگاه اهمیتی داده نمیشد. این کارگران هنگام کار ناراحتیهای خود را با سردادن ملودیهای قدیمی موطن خود ابراز میکردند. سنت اینان آوازخوانی گروهی بود و بسیاری از این سرودها از یک الگوی پرسش و پاسخ پیروی میکرد که در آن رهبر گروه چیزی را میخواند و سپس بقیه با تکرار یا پاسخ به او همراهیاش میکردند. این نوع آوازها فریادهای سر مزرعه نامیده میشدند. پس از انتشار منشور آزادی در سال ۱۸۶۳ و رهایی بردگان و طی دهههای بعد، سیاهپوستان جنوب، سنت آوازخوانی خود را ادامه دادند در حالیکه بعنوان رعیت همچنان با حقوق ناچیز کار میکردند. آنها در مراسم کلیسا و نیز در سفرهائی که گروههای رقص و آواز اروپائی در آنجا حضور داشتند، کم کم با موسیقی اروپائی آشنا شدند. رفته رفته این سیاهان در برنامههای شو با رقص یا اجرای موسیقی و برنامههای کمدی شرکت داده شدند. تنوع ملودیهای قدیمی آفریقایی و ترکیب آن با سبکهای مختلف موسیقی اروپائی، سبک جدیدی را بوجود آورد که ما امروزه آنرا با نام بلوز میشناسیم. طی دهه نخست قرن بیستم گیتار بعنوان ساز اصلی جانشین بانجو شد که ریشه در آفریقا داشت و الگوی پرسش و پاسخ ترانه خوانی در مزارع آن زمان تبدیل شد به پرسش از سوی خواننده و پاسخ توسط گیتاریست.
شهر ممفیس زادگاه موسیقی سبک بلوز است
راهیابی بلوز به شهر
موسیقی بلوز همراه با سیاهان جنوب آمریکا، در طول رودخانه میسیسیپی، کمکم از مزارع و روستاها به شهرها، بویژه نیواورلئان، ممفیس و سنت لوئیس راه یافت. رهبر گروه سیار بلوز، هندی W.C.Handy، با نوشتن ترانههای ممفیس بلوز در سال ۱۹۱۲ و سنت لوئیز بلوز در سال ۱۹۱۴ رشد و شکوفائی سبکهای جدید را خاطر نشان کرد. در سال ۱۹۲۰ اولین آلبوم گروه تحت عنوان Crazy Blues ضبط شد. دهههای ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ سالهای شکوفائی بلوز بود و تعدادی خواننده و موسیقیدان از طریق کنسرت و فروش آلبوم در جامعه سیاهان آمریکا به شهرت رسیدند. طی جنگ جهانی دوم بسیاری از سیاهان نوازنده بلوز به شهرهای شمالی مهاجرت کردند. پس از اتمام جنگ سبک جدبد Urban Blues بلوز شهری توسعه یافت. در اواخر دهه ۱۹۴۰ این سبک به وسایل الکترونیکی مجهز شد و درام نیز به سری گروه آنها که قبلا بیس ،گیتار الکتریک، پیانو و هارمونیکای تقویت شده در اختیار داشتند، افزوده شد. شیکاگو نیز مرکز فعالیت بلوز شد. با گسترش مهاجرت سیاهپوستان از جنوب به شمال، موسیقی بلوز نیز با آنها منتقل شد و در سبکهای مختلف توسعه پیدا کرد. در یکی از این سبکها که شیکاگو بلوز نامیده میشود، گیتار و هارمونیکا سازهای اصلی هستند. در سبک دیگر، ممفیس بلوز موسیقیدانانی نظیر B.B.King بیبیکینگ مطرح هستند که گیتار را با سازهای بادی بویژه ساکسیفون و ترومپت ترکیب کردهاند. با این حال سبک دیگری بنام دلتا بلوز، گیتار آکوستیک را ساز اصلی میدانند و بالاخره در تگزاس نوازندگان، گیتار الکتریکی سبک وزن را ابداع کردند که با کاپو (۱) و با هر ۴ انگشت و یا انگشت شست نواخته میشود.
لیستی از بزرگان سبک بلوز جهان
بسی اسمیت
دیوید هانیبوی ادواردز
پال باترفیلد
روی بیوکنن
لوئیزیانا رد
ما رینی
رابرت جانسون
بلایند لمون جفرسون
اسکیپ جیمز
ری چارلز
اریک کلپتن
آلبرت کالینز
ویلی جانسون کور
آلبرت کینگ
بی.بی. کینگ
بادی گای
تاج محل
جان مایال
گری مور
سَم مایرز
مادی واترز
تی-بون واکر
استیوی ری وان
جان لی هوکر